فهرست مطالب
تفاوت LCD و AMOLED
فناوری استفاده شده در صفحه نمایش گوشی های هوشمند به طور کلی به دو دسته LCD و AMOLED تقسیم میشود که هر کدام بر اساس تکنولوژی هایی که دارند، دست کمپانی های بزرگ تولید کننده را برای انتخاب باز گذاشته اند. در اینجا به بررسی و مقایسه LCD و AMOLED و ویژگی های این دو نوع صفحه نمایش میپردازیم.
بررسی AMOLED
قبل از شروع به توضیح درباره AMOLED شاید بهتر باشد ابتدا با توضیحی کوتاه درباره تکنولوژی OLED شروع کنیم. همانطور که از اسم آن پیداست، OLED مخفف Light Emitting Diode یا دیود ساطع کننده نور میباشد. در یک صفحه نمایش، واحدهای نوری کوچک در دسته های رنگی قرمز و سبز و آبی یک پیکسل را تشکیل میدهند که می تواند نور سفید را در رنگ های مختلف انتشار دهد. تنظیم ترتیب این ریز پیکسل ها می تواند عملکرد صفحه نمایش را کمی تغییر دهد.
حرف O در کلمه OLED مخفف Organic به معنی «از جنس مواد آلی» می باشد. مجموعه ای از فیلم هایی از جنس مواد آلی نازک بین دو هدایت کننده در هر LED قرار گرفته است که بعداً برای تولید نور، هنگام برقراری جریان استفاده می شود. و بالاخره قسمت AM در کلمه AMOLED مخفف Active Matrix یا ماتریکس فعال می باشد (به جای ماتریکس غیرفعال)، که بیان کننده آن است که چه طور هر OLED کوچک کنترل میشود. در یک ماتریکس غیرفعال یک سیستم شبکه ای پیچیده برای کنترل هر پیکسل به کار برده شده که این سیستم ممکن است فعالیتی نه چندان دقیق و یا کند داشته باشد در حالی که ماتریکس فعال به هر LED یک ترانزیستور نازک فیلم و یک خازن متصل میکند که سرعت و دقت فرایند اعمال شده بر هر پیکسل را تضمین می کند. Super AMOLED اصطلاح دیگری است که ممکن است شنیده باشید که شرکت سامسونگ از آن استفاده میکند و در آن خازن ها به جای قرارگیری در لایه ای سطحی و جداگانه، به طور مستقیم به نمایشگر میپیوندند و صفحه نمایش را باریکتر میکنند.
بزرگترین مزیت صفحه نمایش OLED کنترل ویژه ای است که بر هر پیکسل به صورت جداگانه اعمال میکند و به این ترتیب هر پیکسل میتواند به کامل خاموش شده و با ایجاد رنگ های سیاه و سفید کنتراست بالایی را ایجاد کند. این قابلیت خاموش شدن پیکسل ها به ذخیره انرژی نیز کمک می کند. فقدان لایه های جداگانه در صفحه نمایش که پیشتر درباره آن صحبت کردیم موجب میشود تا بیشترین نور ممکن به نمایشگر رسیده و روشنایی بیشتر و وضوح بالاتری از زوایای مختلف دیده شود؛ پس از آنجایی که LED باریکتر از LCD است، گزینه ایده آل تری برای استفاده در گوشی های موبایل می باشد.
توضیح تکنولوژی LCD
LCD مخفف Liquid Crystal Display میباشد که طیف رنگی متفاوتی با AMOLED دارد. به جای استفاده از اجزای ساطع کننده نور منفرد و مستقل، نمایشگرهای LCD بر مبنای نور پس زمینه که نوعی تشعشع در کریستال مایع است کار میکند. اگرچه استفاده از نور پس زمینه باعث جلوگیری از هدر رفت انرژی می شود اما در ساخت تلویزیون های بزرگ کاربرد بیشتری دارد. در LCD هیچ طول موجی از نور سفید وجود ندارد. نور سفید مجموعه ای از تمام رنگ های موجود در نور مرئی است؛ بنا بر این نور پس زمینه LCD باید به بهترین شکل ممکن، نور مرئی مصنوعی تولید کند که بعداً در صفحات کریستال مایع به رنگ های مختلف تجزیه شود. اغلب LCD ها بر مبنای نور LED آبی کار میکنند که با پوششی از فسفر زرد فیلتر شده و نور سفید مصنوعی را تولید میکنند.
قسمت پیچیده زمانی اتفاق میافتد که نور، قطبی شده و از کریستال مایع عبور میکند. کریستال مایع بسته به میزان ولتاژ اعمال شده می تواند با درجات متفاوتی پیچ بخورد. سپس نور از یک فیلتر قطبی دیگر عبور میکند که در زاویه ۹۰ درجه ای نسبت به کریستال مایع قرار دارد که میزان نور را با توجه به زاویه ورودی اش کاهش میدهد. در آخر نور از یک فیلتر به رنگ های قرمز، سبز و آبی عبور میکند و در نهایت این ریز پیکسل ها در کنار هم تشکیل یک پیکسل را داده و رنگ صفحه نمایش را تنظیم می کنند.
در کل، این مسئله باعث می شود تا صفحه نمایش LCD، به جای تولید نور رنگی در هر پیکسل به طور مجزا با جمع آوری نور پس زمینه میزان نور ال ای دی RGB (قرمز، سبز، آبی) که به سطح می رسد را کنترل کند. نمایشگر LCD همانند AMOLED دو نوع ماتریکس فعال و غیرفعال را داشته که معمولاً در گوشی های موبایل از تی اف تی LCD فعال استفاده می شود.
مقایسه LCD و Super AMOLED
تنوع گسترده ای که در روش های تولید نور وجود دارد باعث ایجاد تفاوت های بزرگی می شود. طیف رنگی یکی از مهمترین فاکتورهای تفاوت بین نمایشگر هاست. در AMOLED طیف گسترده تری از رنگ وجود دارد که باعث می شود تا تصاویری باطراوت تر نسبت به LCD ایجاد کند. از آنجایی که دو رنگ سبز و آبی از قوی ترین رنگ ها برای تنظیم ریزپیکسل ها هستند و برای ایجاد نور سفید، رنگ سبز بسیار کمی مورد نیاز است، صفحه نمایش های OLED با اشباع مضاعف این دو رنگ، بیشتر شناخته شده اند، که البته برخی معتقدند این میزان از اشباع مضاعف باعث شده رنگ ها غیرطبیعی به نظر برسند. در حالی که LCD ها معمولاً به قرمز و سبز بیش از اندازه تمایل دارند. اگرچه LCD ها دارای طیف گسترده ای از رنگ نمی باشند، ولی بیشتر به مدل استاندارد FBG نزدیک اند.
بررسی های دقیق تر روی صفحه نمایش گوشی های هوشمند نشان میدهد که طیف رنگی بین دو نوع نمایشگر میتواند کاملاً متفاوت باشد. مطابق نمودارهای بالا، حتی با وجود آنکه صفحه نمایش هر دو گوشی بلک بری Priv و گلکسی نوت ۵ را شرکت سامسونگ تولید میکند، طیف رنگی کاملاً متفاوتی با یکدیگر دارند و LCD به کار رفته در ال جی V10 نیز با هر دوی آن ها متفاوت است. به طور کلی نمایشگرهای کمی هستند که دقیقاً مثل یکدیگر باشند.
دقت رنگ یکی دیگر از فاکتورهای تفاوت صفحه نمایش هاست؛ به خصوص در مورد رنگ سفید. در آزمایشی که روی دقت رنگ صفحه نمایش LCD و OLED گوشی های هوشمند انجام دادیم، به این نتیجه رسیدیم که گوشی هایی که دارای نمایشگر OLED بودند دقت رنگ بالایی داشتند در حالی که صفحه نمایش های LCD رنگ سفید را متمایل به آبی کمرنگ نمایش می دادند که البته موضوع چندان عجیبی نیست، زیرا نمایشگرهای LCD دارای رنگ پس زمینه آبی می باشند.
از آن جایی که در نمایشگرهای LCD پیکسل ها مستقلاٌ در زمان لازم، حتی هنگام تولید رنگ مشکی خاموش نمی شوند معمولاً به مشکلاتی مثل خروج نور از گوشی نمایشگر یا کم بودن میزان کنتراست دچار میشوند، در حالی که OLED ها در زمان لازم قادر به خاموش کردن پیکسل های خود میباشند. لایه های فیلترکننده LCD به طور ذاتی در زمان لازم جلوی مقداری از نور را میگیرند اما با این وجود، رنگ مشکی عمق کافی را نداشته و LCD در مقایسه با OLED در زوایای محدودی کیفیتی مطلوب از خود نشان میدهد.
یکی از نقاط ضعف AMOLED آن است که ال ای دی های متفاوت طول عمر متفاوتی دارند؛ به این معنی که RGB در اجزای نوری مستقل در نهایت به مقادیر متفاوتی کاهش پیدا میکند که در نتیجه با رنگ پریدگی رنگها مواجه خواهیم بود و نه سوختن ال ای دی ها؛ بنا بر این با گذشت زمان تعادل رنگ افت پیدا میکند. در حالی که در LCD با وجود تنها یک نور پس زمینه، تعادل رنگها ماندگاری بالاتری دارد.
هر دوی این تکنولوژی ها مزایا و معایبی دارند و سلیقه شخصی نیز در «تفاوت رنگ یا میزان کنتراست» در مورد LCD و AMOLED تأثیرگذار است. اگرچه تنوع بالای صفحه نمایش در گوشی های هوشمند ما را با انتخاب چندان سختی مواجه نمیکند.